Από το βιβλίο Η’ της "Πολιτείας" του Πλάτωνα:
“Η γαρ άγαν ελευθερία έοικεν ουκ εις άλο τι ή εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν και ιδιώτη και πόλει. Εικός, γαρ. Εικότως τοίνυν, είπον, ουκ εξ άλλης πολιτείας τυραννίς καθίσταται ή εκ δημοκρατίας, εξ οίμαι της ακροτάτης ελευθερίας δουλεία πλείστη τε και αγριωτάτη”.
Τι διαφορετικό ισχύει σήμερα που όλοι οι πολιτισμένοι λαοί του κόσμου οι οποίοι έχουν δημοκρατία υφίστανται την αυτήν "δουλεία" εκ των εξουσιαστών αρχόντων. Πως άραγε μπορεί να αποφασίσει ένα έθνος, έχοντας επιλέξει μέσα από απολύτως ίδιους εξουσιαστές οι οποίοι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ισχυρών, την τύχη της πατρίδος του, της πόλης ή ακόμα και της οικογένειάς του.
Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα το οποίο πολλάκις έχει συζητηθεί και δεν θα αναλωθώ στο να δώσω τον δικό μου ορισμό, εξ' άλλου αυτό θα ήταν τελείως υποκειμενικό. Αυτό το οποίο μπορώ όμως να κάνω είναι να θυμίσω τα αποτελέσματα, παγκόσμια, της δημοκρατίας και του αποτελέσματος που αυτή έχει στον κόσμο. Ποιοί και πόσοι είναι αυτοί που καρπώνονται τα ωφέλη αυτού του πολιτεύματος; Ποιοί είναι αυτοί που αποφασίζουν για τα δικά τους κοινά; Ποιοί είναι αυτοί οι οποίοι έχουν πραγματική δύναμη στην δημοκρατία; Ο λαός ή οι λαοπλάνοι; Ο απλός κόσμος ή όσοι ελέγχουν το σύστημα; Ο απλός άνθρωπος ή αυτός που ελέγχει/χρηματοδοτεί τον εκάστοτε κυβερνήτη/εξουσιαστή;
Αλήθεια, όταν κάποιο τμήμα ενός κράτους θέλει να αποφασίσει για την τύχη του, έχει τέτοιο δικαίωμα ή η "δημοκρατία" ορίζει την απόφαση αυτή. Και εξηγούμαι! Όταν οι αγρότες την δεκαετία του 1980 πετούσαν την παραγωγή των πορτοκαλιών στις χωματερές ήταν δική τους απόφαση; Ήταν το δικό τους συμφέρον ή ήταν νόμος του κράτους που εξυπηρετούσε τα οικονομικά συμφέροντα των λίγων; Θα ήταν χειρότερο να διατεθούν τα πορτοκάλια έστω και δωρεάν από το να πεταχτούν στις χωματερές; Όταν προσπάθησε να ανοίξει η βιομηχανία φορτηγών αυτοκινήτων στην Ελλάδα, ήταν απόφαση των Ελλήνων να μην δοθεί η κατάλληλη "άδεια" στον Μαρκόνη; Όταν κατεστράφησαν το Κατράντζος σπόρ, το Μινιόν και ο Λαμπρόπουλος, ήταν θέλημα των Ελλήνων; Δημοκρατική απόφαση; Όταν ο λαός ψήφισε "όχι" πρόσφατα και επιλέχθηκε το "ναι" ήταν δημοκρατία; Θα μπορούσε κανείς να αραδιάσει ένα βιβλίο παραδείγματα από τον δικό μας μικρόκοσμο της πολύπαθης Ελλάδος, και να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου που δείχνει το αποτέλεσμα της δημοκρατίας όπως αυτή είναι θεσπισμένη σήμερα. Το συμπέρασμα που θα έβγαινε είναι ότι αυτό που ονομάζεται δημοκρατία δεν είναι τίποτε άλλο από τον απόλυτο φασισμό των ισχυρών του πλανήτη. Ισχυροί οι οποίοι ελέγχουν ή κατέχουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης/εξημέρωσης τα οποία δεν μεταφέρουν απλώς τις γνώμες και απόψεις αυτών που εξουσιάζουν, αλλά δημιουργούν και συνειδήσεις οριζόντια σε όλα τα στρώματα του λαού ενός κράτους ή έθνους.
Και εδώ έρχεται η κρίσιμη ερώτηση, η δημοκρατία παρέχει ελευθερία; Ελευθερία να αποφασίζει κάποιος για την δική του μοίρα. Πόση ελευθερία μπορεί να έχει κάποιος που πρέπει να επιλέξει από ανθρώπους που κλέβουν την εξουσία του, ψευδόμενοι, κάνοντάς τον να τους επιλέξει ακόμα και αν δεν θέλει. Παρέχεται η ελευθερία σε κάθε άνθρωπο να θανατωθεί δια ξίφους ή σπαθιού, δια τυφεκίου ή πιστολιού, δι' απαγχονισμού ή κρεμάλας. Διαλέξτε ελεύθερα, δημοκρατία έχομεν!Δημοκρατία επίσης είναι, εγώ που δεν έχω ιδέα από ιατρική να γίνω αυτός που θα αποφασίζει για την υγεία των πολιτών ως υπουργός. (Εγώ θέλω να σου κάνω εγχείρηση πάνω από τα ρούχα, εσύ θα κάτσεις;) Βέβαια μπορεί να είμαι ξάδελφος ή θείος του πρωθυπουργού, αλλά μην δίνετε σημασία σε τέτοιες λεπτομέρειες. Μπορώ να σας πείσω ότι κάνω το καλό σας κόβοντας ένα κομμάτι από τις σάρκες σας κάθε φορά. Για το καλό σας είναι, αφού το λέει και η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και η εφημερίδα. Μόνο το internet να μην ακούτε γιατί γράφουν εκεί κάποιοι ανεξέλεγκτοι. Ανυπότακτοι. Παράνομοι! Αφού άδεια από το κράτος να εκφράζουν την γνώμη του δεν έχουν. Τη γνώμη του κράτους, όχι την δικήν τους. Που ακούστηκε σε μία δημοκρατία, οι αναρχικοί να μιλάνε. Έχομεν δημοκρατία και θα μιλήσει ο λαός· δια στόματος κυβερνήσεως, βεβαίως βεβαίως!
Αλλά πραγματικά, πέρα από πολιτεύματα, εξουσία, διοίκηση, κράτη, έθνη κλπ. κλπ. Τι είναι αυτό που πραγματικά κάνει το ανθρώπινο είδος να μπορεί να υπάρχει μετά πολλών άλλων σε απόλυτη αρμονία; Δύσκολο κάποιος να μπορέσει να δώσει μια ξεκάθαρη και απλή απάντηση. Ο μόνος τρόπος να το προσεγγίσει κανείς είναι να ξεκινήσει από μικρότερα μεγέθη. Πως δηλαδή μπορεί να συμβιώσει μια οικογένεια, μια μικρή ομάδα, μία κοινότητα, ένα χωριό, μια πόλη, και ένα κράτος. Η διαφορά είναι μικρή. Το ένα είναι η αντανάκλαση και η αποτύπωση του άλλου σε άλλο μέγεθος. Πως μπορεί μια οικογένεια να συνυπάρξει αρμονικά; Σήμερα δυστυχώς, που η αποτύπωση της πόλεως κράτους αντανακλάται στην οικογένεια, η αρμονία δεν υπάρχει.
Στη δεύτερη περίφημη παραβολή με το «μεγάλο και πανίσχυρο ζώο» (τη μάζα του λαού), ο Πλάτωνας καθιστά σαφές ότι δεν αρκεί να ξέρει ο φύλακας πώς να ελέγχει το ζώο μέσω της μελέτης των διαθέσεων, των αναγκών και των συνηθειών του. Για τη σωστή φροντίδα και εκπαίδευση του ζώου απαιτείται να ξέρει κανείς ποιες από τις προτιμήσεις και τις επιθυμίες αυτού του πλάσματος είναι «καλές ή κακές, ωραίες ή άσχημες, δίκαιες ή άδικες» (Πολιτεία, 5933b,c). Αυτό ισχύει και στην οικογένεια. Όταν ο αρχηγός της οικογένειας αποφασίζει χωρίς να λαμβάνει υπ' όψιν του τις ανάγκες, κατ' αρχήν, των μελών της οικογένειάς του, πέραν των αποδοκιμασιών, θα δεχτεί και τα αποτελέσματα της καταστάσεως που θα δημιουργήσει, ήτοι δυσαρμονία. Αντίστοιχα σε μια κοινότητα, αν οι αποφάσεις δεν είναι στηριγμένες στις συνήθειες και ανάγκες των ανθρώπων που την απαρτίζουν, τότε η διχόνοια και η έχθρα θα γεννηθεί εντός των μελών της.
Δυστυχώς όμως, όταν μεγαλώνει το πλήθος των ατόμων που απαρτίζουν ένα κοινό, η δυνατότητα αυτή της γνώσης των αναγκών και διαθέσεων είναι δύσκολο να είναι γνωστό σε λίγους. Εκεί έγκειται και το πρόβλημα της διοίκησης σε ένα δημοκρατικό χώρο. Η απόφαση της αντιπροσώπευσης των πολλών από λίγους, μόνο κινδύνους εγκυμονεί. Όταν δε αυτό ξεπεράσει έναν μεγάλο αριθμό ατόμων, τότε είναι άκρως επικίνδυνο για το σύνολο των ατόμων. Κάτι σαν αυτό που ζούμε σήμερα δηλαδή. Ο κάθε άρχων, έχει την δύναμη, λόγω ποσότητας να καταστρέψει την ζωή αυτών που ελέγχει. Εδώ ο Πλάτωνας, ως μέγιστος φιλόσοφος, έχει δώσει την εξής λύση. Την εξουσίαν θα λαμβάνει μόνον φιλόσοφος, όχι γιατί είναι ο ίδιος τέτοιος (εξ' άλλου δεν πολιτικοποιήθηκε ποτέ), αλλά γιατί ένας φιλόσοφος οφείλει να
αντιλαμβάνεται το κάθε τμήμα του όλου, όπως αντιλαμβάνεται την ζωή στο σύμπαν. Αυτό από μόνο του καθιστά τον άρχοντα φιλόσοφο σε δύσκολη θέση, διότι το έργο του είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Αδύνατο ίσως αν δεν υπήρχε η έννοια της δημοκρατίας της Πνύκας σε ένα τέτοιο σχήμα.
